Зарим нэг сонирхолтой зурагнуудаас

Аянга Удганы гал ба хуур бичлэгийн галын дөлний бичлэгээс доорх дүрсүүдийг зураг болгов. Гал ба Хуур бичлэгийн галын дөл тэр чигтээ бөөн гайхалтай зурагнууд байна лээ. Хайгаал байвал гарч ирээл байна. За энэ бол Хэнгэрэг барьсан бөө хүн байна. Гурвалжин хэнгэрэгтэй. Малгай нь нэлээн урт хойшоогоо унжсан. Малгай гэдэггүй майхавч гэдгийн гээл зарим нь тэгэх юм. Сурсанаараа малгай л гэхээс дээ. Бөө гэдэг ямар нэгэн зүйлд баригддаг зүйл биш болохоор тэгээд хэлчихье. Энэ бол хүний нүүрний дүрс харагдаж байна.   За энэ бол харин Морьтой баатрын зураг. Туг барьчихсан явж байна. Ном уншаад сууж байгаа хүний дүр харагдаж байна. Та бүхэн мөн Гал ба Хуур гэсэн бичлэгийг пауз хийгээд л үзээд байгаарай. Сонин сонин дүрснүүд их гарсан ...

Read more »

Share

Posted in: Аянга удган,Баримтат зураг,Бөөгийн зураг

Хаадын төрийн цэрэг эрсийн дуу

Dr. Л. Эрдэнэчимэг  Монголчууд хэзээнээс дуу хуурыг эрхэмлэн өдөр тутмынхаа ажил үйлсэд ч хэрэглэсээр ирсэн төдийгүй, нийгэм улс төрийн үйл хэрэгт ч хуурч, дууч хүн чухал үүрэгтэй байсныг түүх сурвалж гэрчилдэг. Ялангуяа дундад эртний үед холбогдох монголын хаад ноёдын өргөө ордонд дуурьсаж байсан дуу хөгжмийн холбогдолт түүхэн мэдээ баримтууд ч өнөө үед олноор олдсоор байна. Нанхиад сурвалж бичгийн мэдээгээр дундад эртний хаадын өргөөнд дуулагдаж байсан цэрэг эрсийн уянгат дуу, хурим найрын болон жагсаалт бүжиг, жүжгийн дууны үгс нь "Ордны монгол хөгжим" буюу "Монгол аймгийн хөгжим", "Арга билгийн сүүлчийн найруулга" , "Нүүдэлчдийн их бага аялгуу" гэх түүхэн бичгүүдээр уламжлагдан иржээ.Тухайлбал: Эзэн Чингис хааны хоёр загал морьдын талаар бичсэн "Эр хоёр загал" буюу "Зээргэнэтийн шил"...

Read more »

Share

Posted in: Монгол аялгуу

МОНГОЛ УРТ ДУУНЫ ГVН УХААНЫ АГУУЛГААС

Лувсанноровын Эрдэнэчимэг Малчин монголчуудын уламжлалт дуун урлагийн охь болсон уртын дуу бол манай ард түмний утга соёлын үнэт өв төдийгүй язгуур зан ааль, хүн байгалийн харилцаа холбоо, хөдөлмөр бүтээл, хүндэтгэн хайрлах сэтгэлийн илэрхийлэл билээ. Нүүдэлч монголчуудын адуу хөөлгийн болон эмээлийн урт аялга, сэтгэл хөдлөлийн үр дүнгээс урган гарсан ухаарал бодролын гүн сэтгэмжийг илтгэх дуун эгшиглэн бол уртын дуу юм. 

Ерөөс "дуу гэдэг нь: ая шүлэг сэтгэлгээ гурвын нэгдлээр илрэх эгшгийн нүргээн цуурай юм. Ялангуяа дууны шүлэгт харууслын тал, аялгуунд баяслын тал, сэтгэлгээнд ухаарлын тал нь давамгайлдаг. Иймээс дуун аялгууг шинжлэх нь үндэстэн угсаатны хэл яриа, аман билэг, хөгжимт аман зохиол, утга зохиол, тухайн нийгмийн оюун санаа, ахуй сэтгэлгээ, үзэл санааны чиг хандлагыг нээх...

Read more »

Share

Posted in: Монгол аялгуу